Zobacz również:

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.

Liczby możemy zapisywać na dwa sposoby: słownie lub za pomocą cyfr. W wielu przypadkach wygodniejszym sposobem jest zapisywanie ich cyframi. Do takiego zapisu liczb używamy dziesięciu cyfr. Są to: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.

Cyfry w liczbach pełnią podobną rolę, jak litery w słowach. Podobnie jak są słowa różnej długości, tak samo możemy tworzyć liczby złożone z jednej cyfry lub więcej. Podamy tutaj pewien przykład: literka „i” użyta w zdaniu „Lubię dodawać i odejmować” jest słowem. Podobnie np. cyfra 1 samodzielnie może być też liczbą.

To, w jakiej kolejności użyte są cyfry w liczbach, może zmienić jej wartość. Liczba 34 jest różna od liczby 43. Zatem konkretna pozycja cyfry w liczbie jest ważna. Stąd nazwa systemu, w jakim zapisujemy liczby – pozycyjny.

W naszym systemie zapisywania liczb „dziesiątka” pełni też ważną rolę – na jedną dziesiątkę składa się 10 jedności; na jedną setkę składa się 10 dziesiątek; na jeden tysiąc składa się 10 setek itd. Stąd druga część nazwy naszego systemu zapisu liczb – dziesiątkowy.

Mamy więc wyjaśnioną pełną nazwę – DZIESIĄTKOWY POZYCYJNY SYSTEM ZAPISU LICZB. Możemy spotkać się też z nazwą „system dziesiętny”.

Przypomnimy jeszcze nazwy cyfr w liczbie. Wyobraźmy sobie dużą liczbę, dla przykładu niech będzie to liczba 1 234 567 890. Od prawej do lewej nazwiemy kolejne cyfry:

• Cyfra jedności;
• Cyfra dziesiątek;
• Cyfra setek;
• Cyfra tysięcy;
• Cyfra dziesiątek tysięcy;
• Cyfra setek tysięcy;
• Cyfra milionów;
• Cyfra dziesiątek milionów;
• Cyfra setek milionów;
• Cyfra miliardów;
• Itd.

Cyfry jednostek, dziesiątek i setek – to grupa jedności.

Cyfra tysięcy, dziesiątek tysięcy i setek tysięcy – to grupa tysięcy.

Cyfry milionów, dziesiątek milionów i setek milionów – to grupa milionów. Itd.

Na koniec krótkie zadania utrwalające. Powodzenia!

Zadanie 1

1. Zapisz liczbę pięciocyfrową, która na miejscu cyfry dziesiątek tysięcy ma cyfrę 5, na miejscu cyfry setek ma cyfrę 7, a pozostałe cyfry są zerami.
2. Zapisz liczbę sześciocyfrową, która na miejscu cyfry tysięcy ma cyfrę 9, na miejscu cyfry dziesiątek ma cyfrę 1, na miejscu cyfry jedności ma cyfrę 6, a pozostałe cyfry są dwójkami.

Zadanie 2

Jakie liczby ukryły się pod poniższymi działaniami? Zapisz je za pomocą cyfr oraz słownie.